Ik vraag me af welke slimme geraffineerde communicatiedeskundige deze term ‘het nieuwe normaal’ heeft bedacht. Want ‘het nieuwe normaal’ is niet normaal. Het is niet normaal dat we angstvallig bij elkaar uit de buurt moeten blijven, onze ouderen of broers en zussen niet meer ongegeneerd kunnen bezoeken, elkaar niet meer een troostrijke of liefdevolle knuffel kunnen geven. Het is niet normaal. En dat mag het ook nooit worden.
Ik durf voorzichtig en met enige schroom te betwijfelen of al deze maatregelen werkelijk zo gezond zijn. En of de term ‘het nieuwe normaal’ een slimme zet is. De term creëert de illusie van gezondheid. Het maakt dat we makkelijker meelopen in de ingeslagen weg van de ‘veiligheidsmaatregelen’. An sich niet verkeerd om je terminologie slim te kiezen. Maar gezondheid omvat veel meer dan alleen je fysiek.
Zeker voor de zwakkeren in onze samenleving: het zijn juist de ouderen, de fysiek – verstandelijk of emotioneel begrensde medemensen die voor hun kwaliteit van leven afhankelijk zijn van het intermenselijke contact. Beeldbellen, kaartjes, of enigerlei digitaal contact is in mijn bescheiden ervaring slechts een misleidend surrogaat wat meer het geweten sust dan dat het de lading dekt.
Het ‘nieuwe normaal’ dreigt kwantiteit van leven te vervangen voor haar zusje kwaliteit.
Waar 3 vrienden – na weken van gehoorzame quarantaine- nu elkaar per toeval ontmoeten op de kade… en op de gepaste afstand van het ‘nieuwe normaal’ even weer die kwaliteit-van-leven voeden. En hun honger naar intermenselijk contact voorzichtig en met kleine hapjes te eten geven, nu worden ze door de overheid weggezet als criminelen en met een fors bedrag beboet. Inclusief een strafblad met verstrekkende gevolgen.
Het 16jarige meisje wat na het vakken vullen zonder al teveel nadenken dezelfde route als altijd naar huis fietst en een tijdelijk bord met toegangsverbod over het hoofd ziet wordt beschuldigd van het negeren van de noodverordening, beboet en net als anderen bestraft met een strafblad. Een opleiding in het onderwijs, de zorg of bij het leger kan ze nu vergeten…
‘Thuisblijven’ is nu het heersende mantra. Met het strand als mijn achtertuin en met de zekerheid van een goed vast inkomen valt dit mij niet al te lastig. Maar je zal maar net je baan kwijt zijn en vijf hoog in de binnenstad wonen met drie kleine kinderen. Het is haast normaler geworden om 3x per dag je hond uit te laten dan dat je je met kinderen kp straat vertoont.
Het onderscheid tussen waarden en normen neemt af. De norm van ‘het nieuwe normaal’ vervangt waarden waar vrijheidsstrijders voor gevochten hebben. En ook al is oorlog vele malen erger; er is nu geen echte vrijheid om bij elkaar te komen, ook niet als je voldoende afstand houdt. Want 3 is al teveel. Er is geen echte vrijheid om te gaan of te staan waar je wil want vele parken en stranden zijn verboden terrein. Er is geen echte vrijheid van handel: want vele ondernemers moeten hun deuren gesloten houden.
Begrijp me niet verkeerd: ik zeg niet dat we massaal alle regels overboord moeten gooien. Dat we weer allemaal naar de kerk of moskee kunnen en zonder gêne onderlinge afstand moeten negeren. Dat is niet waar ik op doel.
Ik zeg ook niet dat we geen afstand meer moeten houden of dat wie hoest weer de straat op mag gaan.
Ik vraag wel om te blijven strijden voor onze waarden. Want door te geloven in ‘het nieuwe normaal’ dreigen we daar met enig moment aan voorbij te gaan.
Onze koning zei het gister zo treffend:
“Niet wegkijken. Niet goedpraten. Niet uitwissen. Niet apart zetten. Niet ‘normaal’ maken wat niet normaal is. En: onze vrije, democratische rechtsstaat koesteren en verdedigen. Want alleen die biedt bescherming tegen willekeur en waanzin.”
Het nieuwe normaal is niet normaal. Laten we stoppen met dit onszelf wijs te maken.
(Extra noot: nogmaals: ik zeg hier niet dat je je niet aan de regels van de overheid moet houden. Of dat regels niet nodig zijn. Integendeel. Er zijn altijd meer kanten aan een verhaal; ik belicht er maar één.
De hele toespraak van de koning lees je oa hier. )
